Το Εθνικό Φορολογικό Σύστημα

Εδώ και πολλά χρόνια αναπτύσσεται ένας διάλογος με Κυβερνητικούς παράγοντες, πολιτικά κόμματα, φορείς επιχειρηματιών και συνδικάτα εργαζομένων, που όλοι συμφωνούν ότι χρειάζεται ένα σταθερό, απλό, δίκαιο και αναπτυξιακό φορολογικό σύστημα. Ταυτόχρονα υπάρχει μια μόνιμη διαφωνία του ποιος τελικά παίρνει στις πλάτες του το μεγάλο μέρος των φορολογικών βαρών και ποιος όχι. Όμως όλα αυτά τα χρόνια το φορολογικό σύστημα μόνο απλό, σταθερό δίκαιο και αναπτυξιακό δεν είναι.
Το αποτέλεσμα είναι από τη μια οι φορολογούμενοι να βρίσκονται σε ένα μόνιμο κυνηγητό και από την άλλη η φοροδιαφυγή να ζει και να βασιλεύει.
Πως όμως διαμορφώθηκε το φορολογικό πεδίο τα χρόνια που μας πέρασαν.
Θα αναφερθώ στη φορολογία εισοδήματος και ιδιαίτερα στη φορολογία των επιχειρήσεων που είναι μια μεγάλη πηγή εσόδων για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Το χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των Κυβερνήσεων όσον αφορά το φορολογικό σύστημα διακατέχονταν από μια νοοτροπία εισπρακτική και μια αντιμετώπιση των επιχειρήσεων ως οιωνοί φοροφυγάδων.
Μη έχοντας καμία απολύτως εμπιστοσύνη το κράτος προς τις επιχειρήσεις διαμόρφωνε και προσάρμοζε το σύστημα κάθε φορά με συνεχείς αλλαγές στις ανάγκες του εκάστοτε προϋπολογισμού και με διάφορα υποτίθεται αντικειμενικά κριτήρια, συντελεστές φορολογίας, συνάφειες και αυτοπεραιώσεις προσπαθούσε να αρπάξει όσα περισσότερα μπορούσε από τις επιχειρήσεις.
Το παζλ συμπληρώνεται με τα πρόστιμα που κατά συρροή επιβάλλονται όχι για πραγματική και διαπιστωμένη φοροδιαφυγή αλλά κυρίως για τυπικές παραβάσεις που προέρχονται από τη μη τήρηση χιλιάδων ανούσιων διαδικασιών και υποχρεώσεων που προβλέπονται από τους κώδικες φορολογίας (εισοδήματος, βιβλίων και στοιχείων, ΦΠΑ κλπ). Το κερασάκι στην Τούρτα έρχεται να συμπληρώσει η διαδικασία περαίωσης (πενταετίας όπως συνηθίζεται να λέγεται) όπου το σύστημα που ακολουθείται μέχρι σήμερα επί της ουσίας είναι ένας όμως εκβιασμός από το κράτος επί δικαίων και αδίκων, για περαίωση με ένα συγκεκριμένο ποσό, αντιτείνοντας το μπαμπούλα του τακτικού ελέγχου εάν δεν αποδεχτούν την συγκεκριμένη διαδικασία.
Όλο αυτό το αλαλούμ είχε σαν αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να καταφεύγουν ως αμυντική τακτική στην φοροδιαφυγή για να έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν την ισοπεδωτική για όλους λαίλαπα της περαίωσης των αναλέκτων υποθέσεων, το δε Κράτος να εφευρίσκει όλο και πιο πολύπλοκες και γραφειοκρατικές διαδικασίες για να μαζέψει περισσότερα χρήματα.
Με λίγα λόγια η γάτα με το ποντίκι.
Ουσιαστική παρενέργεια του όλου ισοπεδωτικού συστήματος είναι η πλήρης απαξίωση του λογιστικού επαγγέλματος τη στιγμή που τα βιβλία και στοιχεία πολλές φορές δεν έπαιζαν και μεγάλο ρόλο στον προσδιορισμό των τελικών αποτελεσμάτων. Διότι για να μιλήσουμε επιστημονικά τα βιβλία αγορών και εσόδων εξόδων είναι μια ελληνική εφεύρεση και δεν έχουν καμία σχέση με τη λογιστική επιστήμη. Και δυστυχώς τηρούνται από την συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων.
Ταυτόχρονα μέσα σαυτό το αδικό , φορομπηχτικό και ισοπεδωτικό καθεστώς ηταν αναμενόμενο να αναπτυχθούν και φαινόμενα διαφθοράς που δυστιχώς δηλητηριάζουν τις σχεσεις πολίτη κράτους και συμβάλουν στη δημιουργία μιας άρρωστης κοινωνίας.
Οι επιπτώσεις αυτής της κατάστασης δυστυχώς είναι πολύ βαθυτερες.
Πολλοί είναι οι ξένοι επενδυτές που αποφεύγουν να επενδύσουν στην Ελλάδα λόγο του συνεχώς μεταβαλλόμενου και γραφειοκρατικού φορολογικού καθεστώτος . Ταυτόχρονα αυτό αποτελεί και έναν από τους παράγοντες που εμποδίζουν και έλληνες επενδυτές να προχωρήσουνε σε νέες επενδύσεις.

Μπορεί όμως να αλλάξει αυτή η κατάσταση και πως?
Είναι κοινή πεποίθηση και εκφράζεται από πολλές πλευρές ότι για να αλλάξουν τα πράγματα πρέπει να αλλάξουμε φορολογική συνείδηση, σωστή παιδεία από τα σχολεία κλπ. Είναι ένας μακροπρόθεσμος στόχος που γενικά είναι σωστός. Πιστεύω όμως ότι απαιτούνται σήμερα κιόλας ριζοσπαστικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις από το ίδιο το κράτος.
Το κράτος οφείλει να κερδίσει την χαμένη του αξιοπιστία του, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων.
Για να γίνει αυτό οφείλει πρώτο αυτό να εμπιστευτεί απόλυτα τις επιχειρήσεις.
Ταυτόχρονα να εμπιστευτεί τη λογιστική επιστήμη και τους Λογιστές. Μέσα σε ένα μικρό σχετικά χρονικό διάστημα οφείλει να αλλάξει νοοτροπία και να αντικαταστήσει το κυνηγητό με την εμπιστοσύνη και τη δικαιοσύνη.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά.

1.Πλήρη εφαρμογή της λογιστικής τήρησης από την πλειοψηφία των επιχειρήσεων πάνω από ένα ποσό ακαθάριστων εσόδων (π.χ. 100.000 Ε) υποχρεωτικά με τη διπλογραφική μέθοδο και τη σύνταξη ισολογισμού.

2.Προσδιορισμος των αποτελεσμάτων και των φόρων ,με βάση τα δεδομένα των βιβλίων και μόνο, χωρίς καμιά άλλη μέθοδο.

3.Πληρης αποδοχή των δεδομένων αυτών από το κράτος στη βάση της απόλυτης και αμοιβαίας εμπιστοσύνης

4.Για την επιβεβαίωση αυτής της εμπιστοσύνης θα πραγματοποιείται σε ετήσια βάση δειγματοληπτικός έλεγχος σε ένα ποσοστό από 5- 10% περίπου των επιχειρήσεων.

5.Κριτήρια επιλογής των ελεγχόμενων θα είναι
α. Ο βαθμός παραβατικότητας από στους προληπτικούς ελέγχους.
β. Η αδικαιολόγητη απόκτηση περιουσιακών στοιχείων (πόθεν εσχες)
γ. Τυχαίο δείγμα.

6. Ο έλεγχος θα πραγματοποιείται από ειδικά καταρτισμένο επιστημονικό σώμα ελεγκτών, αποτελούμενο για κάθε ελεγχόμενο από ομάδα ελεγκτών, οι οποίοι θα ολοκληρώνουν τον έλεγχο σε μικρό σχετικά χρονικό διάστημα .

7. Εφόσον και μόνο εφόσον διαπιστώνεται πραγματική φοροδιαφυγή αδιαμφισβήτητη και ανάλογα με την έκτασή της να επιβάλλονται σκληρές ποινές οι οποίες θα φτάνουν ακόμα και στο κλείσιμο της επιχείρησης.

Φυσικά για να ισχύσει μια τέτοια λογική απαιτούνται κάποιες προϋποθέσεις οι οποίες κατά τη γνώμη μου είναι:

1. Ολοκληρωτική αλλαγή και απλοποίηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων με την κατάργηση εκατοντάδων γραφειοκρατικών διαδικασιών που σήμερα εύκολα δημιουργούν παραβάσεις στις επιχειρήσεις χωρίς καταναγκασμό να υπάρχει φοροδιαφυγή.

2. Πρόσληψη και κατάρτιση επιστημονικού προσωπικού που θα ασχολείται τόσο με τους προληπτικούς όσο και με τους τακτικούς ελέγχους και ολοκλήρωση και αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας για διαπίστωση πραγματικής φοροδιαφυγής και την αποφυγή άδικης μεταχείρισης των επιχειρήσεων που βασίζεται στη άγνοια και την την υποψία.

3. Συναίνεση όλου του πολιτικού κόσμου και των φορέων που θα συνοδεύεται και από αξιοκρατική επιλογή χωρίς κομματικές διακρίσεις των στελεχών διοίκησης από το υπουργείο Οικονομικών μέχρι και την κάθε Δ.Ο.Υ.

4. Μια μεταβατική περίοδο προσαρμογής και οργάνωσης των επιχειρήσεων σε μια τέτοια νέα βάση.

Όλες αυτές είναι ορισμένες συγκεκριμένες προτάσεις που θα μπορούσαν να εμπλουτιστούν η και να είναι και διαφορετικές.

Όμως αυτό που είναι η πεμπτουσία της αλλαγής είναι η εμπιστοσύνη του κράτους στις επιχειρήσεις.

Οι επιχειρήσεις δεν είναι σταμπαρισμένοι κλέφτες.

Είναι μονάδες που με δάκρυ και αίμα πασχίζουν για την επιβίωση τους με ατελείωτες ώρες δουλειάς, μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και πολύ ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, με στόχο το καλό το δικό τους, των εργαζομένων που απασχολούν συμβάλλοντας αποφασιστικά στην ανάπτυξη και την πρόοδο της κοινωνίας.

Το κράτος αυτές τις υγιώς σκεπτόμενες επιχειρήσεις οφείλει να τις εμπιστευτεί να τις προστατέψει, να τις ενισχύσει να γίνουν μεγαλύτερες, για να μπορούν να αποδίδουν όλο και μεγαλύτερο φορολογικό μέρισμα στο κράτος.